Sayı : 2 / Kleoi
Thargelion - 9. Histamenou
Vol : 54667

Kleisthenes reformları doludizgin

Drakon ile toprağa diktiğimiz taşları Solon ile söktük, Kleisthenes ile baştan sona boyuyoruz.

Drakon, Solon derken Atina bütünüyle değişiyor. Drakon yasalarıyla birlikte gücünü baskı ile korumaya çalışan aristokrasi, Solon ile birlikte kimi ödünler vermişti, Kleisthenes ile değişen toplumsal yapı da şekillenmiş oldu. 

Yasa karşısında eşitlik (isonomia) ilkesi ile geniş çevrelerin desteğini almayı başaran Kleisthenes'in reformları ile birlikte, bireyin toplumsal konumu artık soya bağlı olmak yerine yaşadığı bölgeye göre şekillenecek. Bundan böyle mesogeia (kırsal), asty (kent), paralia (sahil) olmak üzere Attika 3 bölgeye ve 10 phyleye ayrılıyor. Herbir phyle de kendi içinde demos'lara ayrılıyor ve bu demoslar kentin üç bölgesinden de olabileceği için her bir phylenin bu üç bölgede de demosları bulunuyor. Her bir demosta da "demarkhos" denilen bir yönetici ile yerel yönetim tarzı benimseniyor. 

Eski haliyle 400 kişiden oluşan ve Dörtyüzler meclisi olarak anılan meclis de yeni durumdan etkileniyor. Her bir phyleden gelecek olan 50 temsilci ile meclis 500 kişiye çıkarılarak adı da Beşyüzler meclisi olarak değişiyor. Böylelikle, Attika en küçük birim olarak demoslara ayrılarak yerel yönetim tarzı benimsenirken, phylelerin meclise eş sayıda temsilci göndermesiyle de meclisin yetkisi ve gücü bölgeler arasında paylaşılmış oluyor. Beşyüzler meclisinin yönetimini ise her bir phyle 36 günlük dönemler halinde üstleniyordu. Bu uygulama ile birlikte takvim sisteminde de bir değişikliğe gidilerek bir yıl 36 günlük dönemler halinde aylarla tanımlanacak.

Kl...

Devamı »

Bütün tanrılar şölende buluşuyor

Elli Nereus kızlarından Thetis, ölümlü Peleus ile evleniyor. Zeus ve Poseidon'un da aşık olduğu Thetis, tüm Olympos tanrıların isteği ile bir ölümlü ile evlenmek zorunda kaldı. Kayalıklarda zincire vurulmuş Prometheus'tan alınan bilgiye göre, Thetis'in bir Olymposludan olacak çocuğu, babasından çok daha güçlü olacak ve onu devireceği söyleniyor. Bunun üzerine Zeus tahtını koruyabilmek için apar topar Thetis'i ölümlü Peleus ile evlendirmeye ve böylece de Olympos'tan uzak tutmaya karar verdi.

Agora'da sokaklar yine şenlenecek

Pyanepsion ayında Agora cıvıl cıvıl olacak. Çevre kentlerden gelen moda tasarımcıları çalışmalarını sergileyecek.

Her yıl sonbahar ayında yapılan Agora Sokak Defileleri bu yıl da Pyanepsion ayı yedinci histamenou'da tekrarlanacak. Her yıl Atinalıların büyük ilgisini çeken sokak defilelerinin bu yıl da aynı ilgiyi görmesi bekleniyor. Yöresel kıyafetlerin yanısıra moda tasarımcılarının çalışmalarının da yer alacağı defile, Agora'da Panathenaia Yolu üzerinde gerçekleşecek, Akropolis'e kadar olan yolda, farklı gruplarda defileler gerçekleştirilecek. Korinthos, Sparta ve Anadolu'da yer alan kimi kentlerden de izlemek için insanların gelmesi bekleniyor. Bu sonbaharda Agora sokakları yine şenlenecek.

Akhilleus dostuna vefa borcunu ödedi

Troya Savaşı'nda yakın dostunu kaybeden Akhilleus, dostu Patroklos için cenaze töreni yaptı.

Akhilleus aralarında çıkan anlaşmazlıktan dolayı Agamemnon'un ordusundan ayrılıp savaş dışında kaldı. Bu durum ise Troyalıların işine yaramış ve Akhaları sahile kadar geri püskürtmüştü. Akhaların yenilgisine üzülen Patroklos, savaş dışında kalmaya kararlı olan dostu Akhilleus'un silahları ve zırhı ile savaşa girdi. Hektor ile karşı karşıya kalan Patroklos hayatını kaybetti.

Patroklos'u...
Devamı »

İphigeneia Tanrıça Artemis'e Kurban Ediliyor

Alınan bilgiye göre, İphigeneia babası Agamemnon tarafından uygun rüzgarlar estirmesi için Tanrıça Artemis'e kurban ediliyor.

Bilindiği üzere Akha orduları, Troya Seferi'ne çıkmak için Aulis'te toplanmıştı. Ancak denize açılmak için bir türlü uygun rüzgarlar esmiyordu.

Kral Agamemnon bu durumun nedenini öğrenmek için bilici Kalkhas'a sormuş ve ondan aldığı bilgiyle beyninden vurulmuşa dönmüştü.

Bilici Kalkhas, Tanrıça Artemis'e kızı İphigeneia'yı kurban olarak sunarsa,...
Devamı »

İphigeneia kardeşi Orestes ile Tauris'ten kaçıyor.

Alınan bilgilere göre İphigeneia yıllardır tapınağında rahibeliğini yaptığı Tauris'ten kardeşi Orestes ve Orestes'in arkadaşı Plyades ile birlikte kaçıyor. 

Bilindiği üzere, Orestes babasının intikamını almak için annesi Kraliçe Klytaimnestra'yı öldürmüş ve peşine de Erinysler takılmıştı.

Onların kışkırtmalarıyla çıldırmış gibiydi.

Tanrı Apollon'un kehanetiyle, Tauris'e gitmesi ve orada bulunan Artemis heykelinin Argos'a getirmesi sayesinde Erinyslerden kurtulacağı düş...
Devamı »

Orestes, Areopagos'ta suçlarından arındırılacak mı?

Agamemnonoğlu Orestes, suçlarından arındırılacak mı?

Bilindiği üzere Agamemnon Troya Seferi dönüşünde, eşi kraliçe Klytaimnestra ve aşığı Aigisthos tarafından öldürülmüştü. Öldürülme gerekçeleri ise Troya Seferi’ne çıkabilmesi için Artemis’in uygun rüzgarlar estirmesi dileğiyle kızı İphigeneia’yı Aulis’te tanrıçaya kurban etmesinin intikamıydı.

Agamemnon, eşi ve kraliçe Klytaimnestra tarafından öldürüldüğünde, kızları Elektra, en küçük kardeşi Orestes’i kaçırır. Phokis Kralı S...
Devamı »

Spartalı Helene Paris ile birlikte Troya'ya kaçtı

Bilindiği üzere Kavga Tanrıça, tanrılar şöleninde ortaya üzerinde "en güzele" yazılı elmayı atmış ve çekilmişti.

Bunun üzerine tanrıçalar birbirine girmişti. Athena, Aphrodite ve Hera arasında arbede yaşanmıştı.

Kendi aralarında anlaşamayınca soluğu Zeus'un yanında almışlar ve üzerinde "en güzele" yazan elmayı en güzele vermesini ondan istemişlerdi. 

Ancak Zeus, kızları ve eşi arasında kalmak istememiş, onları İda Dağı'nda çobanlık yapan Paris'e göndermişti.

Üz...
Devamı »

Orestes, annesi Kraliçe Klytaimnestra'yı öldürdü.

Orestes, babasının intikamını almak için annesi Kraliçe Klytamnestra'yı ve aşığı Aigisthos'u öldürdü. 

Bilindiği üzere, Agamemnon, Troya Seferi'ne çıkabilmek ve uygun rüzgarların esmesi için kızı İphigeneia'yı Tanrıça Artemis için kurban etmişti. Bunu yaparken de kızı İphigeneia'yı Akhilleus ile nişanlama gerekçesi öne sürerek, Klytaimnestra ve kızı İphigeneia'nın Aulis'e gelmesini istemişti. 

Ancak Klytaimnestra ve İphigeneia durumun öyle olmadığını anlamış ve Agamemnon'a öld...
Devamı »

Phlyaks Güldürüsü ve Vazoları

Phlyaks Güldürüsü

Sahnenin doğrudan aktarımına ilişkin en güzel örnekleri Phlyaks vazoları oluşturmaktadır. Phlyaks vazoları denmesinin nedeni Güney İtalya’da kırsal kökenli komedi oyunlarının sahne görünümlerini betimliyor olmasıdır.

Phlyaks sözcüğü hem bu kırsal komediyi hem de aktörünü tanımlamada kullanılmaktadır. Sözcüğün kökeni ise kimilerine göre lüzumsuz, işe yaramaz şeyler zırvalamak anlamında "φλυαρειν" sözcüğünden, kimilerine göre ise "Φλυαξ" adında Dionysos benzeri bir bitki tanrısından gelmektedir.

Phlyaks oyunları bazı konularını tragedyadan aldığından tragedya gülmecesi (parodi) için tragoidia hilara da denmektedir. Phlyaks komedisi Rhinton’un eserleriyle en yüksek seviyesine ulaşır. Trajik temalı phlyaks yazarlığı ve yönetmenliğiyle ünlü Rhinton’un mezar yazıtında oyunlarının kaynağı da dile getirilmektedir;

“Geçip giderken gül de geç
Bana dostça bir iki laf et,
Syrakusai’danım, Rhinton derler bana
Bülbül kadar küçük, Mousalara
Kendi sarmaşığımı gerçi kazandım
Phlyaks güldürüsünü tragedya oyunundan topladım”

Phlyaks kostümü Güney İtalya’nın tüm bölgelerinde bir örnektir. Çıplaklık hissi verebilmek için tayt giyerler. Ön ve arka taraf yumuşak bir maddeyle şişirilmiştir ve büyük bir phallos vardır. Üstlerine de tunik ya da pelerin benzeri bir giysi giyerler. Bunlara ek olarak rolün gerektirdiği bir mask kullanırlar.

Sahneler de kimi vazolar üzerinde açık olarak betimlenmiştir...

Devamı »

Aristophanes Kafayı Bana Takmış

Ben Euripides. Bugüne dek hep yazdığım tragedyalarla karşınıza çıktım. Dionysia şenliklerinde oyunlarımı sergiledim. Belki beğendiniz belki de beğenmediniz. 

Ama bu kez çok farklı bir nedenle karşınızdayım. Yepyeni  bir nedenle karşınıza çıkmamın nedeni ise komedya ozanı Aristophanes'ten dolayıdır.  Oyunlarında beni konu yapıyor ve boyuna eleştiriyor.  Sadece beni mi! Sokrates'i de eleştiriyor. Nephelai (Bulutlar) adlı oyununda Sokrates'i hedef almış boyuna eleştiriyor. Yeni olana tahammülü yok Aristophanes'in. Sokrates'i de yerden yere vurmuş oyununda. 

Strepsiades, oğlu Pheidippides'in atlara ve lükse düşkünlüğünden dolayı hayli borçlanmış. Alacaklılar onu sıkıştırmaya başlamış. Evinin hemen yakınındaki bir okulda, Sokrates isimli birinin davaların nasıl kazanılacağına ilişkin dersler verdiğini duymuş. Kendi gitmiş katılmış derslere ama yaşlı oluşu vs. nedenlerle bir şey anlamamış. Bu kez de oğlu Pheidippides'i göndermiş. Oğlu da o okulda başarı kazanmış ve alacaklıları bir şekilde uzaklaştırmayı bilmiş. Ama bu kez de Pheidippides okulda öğrendiklerini kötü amaçlarla kullanmaya başlamış hatta babası Strepsiades'i dövmeye bile kalkmış. Strepsiades de bu duruma öfkelenmiş ve gidip Sokrates'in okulunu yakmış. 

Dedim ya tahammülü yok kimseye. Kimi hedefine aldıysa oyunlarında kullanıyor ve yerin dibine sokmaya çalışıyor.  İşi sembolik de olsa okulu yakmaya kadar götürüyor. 

Thesmophoriazousai (Thesmophoria Bayramını Kutlayan Kadınlar) komedyas...

Devamı »

Kleisthenes reformları doludizgin

Drakon ile toprağa diktiğimiz taşları Solon ile söktük, Kleisthenes ile baştan sona boyuyoruz.

Drakon, Solon derken Atina bütünüyle değişiyor. Drakon yasalarıyla birlikte gücünü baskı ile korumaya çalışan aristokrasi, Solon ile birlikte kimi ödünler vermişti, Kleisthenes ile değişen toplumsal yapı da şekillenmiş oldu. 

Yasa karşısın...

Akhilleus dostuna vefa borcunu ödedi

Troya Savaşı'nda yakın dostunu kaybeden Akhilleus, dostu Patroklos için cenaze töreni yaptı.

Akhilleus aralarında çıkan anlaşmazlıktan dolayı Agamemnon'un ordusundan ayrılıp savaş dışında kaldı. Bu durum ise Troyalıların işine yaramış ve A...

İphigeneia Tanrıça Artemis'e Kurban Ediliyor

Alınan bilgiye göre, İphigeneia babası Agamemnon tarafından uygun rüzgarlar estirmesi için Tanrıça Artemis'e kurban ediliyor.

Bilindiği üzere Akha orduları, Troya Seferi'ne çıkmak için Aulis'te toplanmıştı. Ancak denize açılmak için bir tü...

İphigeneia kardeşi Orestes ile Tauris'ten kaçıyor.

Alınan bilgilere göre İphigeneia yıllardır tapınağında rahibeliğini yaptığı Tauris'ten kardeşi Orestes ve Orestes'in arkadaşı Plyades ile birlikte kaçıyor. 

Bilindiği üzere, Orestes babasının intikamını almak için annesi Kraliçe Klytaimnes...

Orestes, Areopagos'ta suçlarından arındırılacak mı?

Agamemnonoğlu Orestes, suçlarından arındırılacak mı?

Bilindiği üzere Agamemnon Troya Seferi dönüşünde, eşi kraliçe Klytaimnestra ve aşığı Aigisthos tarafından öldürülmüştü. Öldürülme gerekçeleri ise Troya Seferi’ne çıkabilmesi için Artemis...

Spartalı Helene Paris ile birlikte Troya'ya kaçtı

Bilindiği üzere Kavga Tanrıça, tanrılar şöleninde ortaya üzerinde "en güzele" yazılı elmayı atmış ve çekilmişti.

Bunun üzerine tanrıçalar birbirine girmişti. Athena, Aphrodite ve Hera arasında arbede yaşanmıştı.

Kendi aralarında an...

Orestes, annesi Kraliçe Klytaimnestra'yı öldürdü.

Orestes, babasının intikamını almak için annesi Kraliçe Klytamnestra'yı ve aşığı Aigisthos'u öldürdü. 

Bilindiği üzere, Agamemnon, Troya Seferi'ne çıkabilmek ve uygun rüzgarların esmesi için kızı İphigeneia'yı Tanrıça Artemis için kurban e...

Phlyaks Güldürüsü ve Vazoları

Phlyaks Güldürüsü

Sahnenin doğrudan aktarımına ilişkin en güzel örnekleri Phlyaks vazoları oluşturmaktadır. Phlyaks vazoları denmesinin nedeni Güney İtalya’da kırsal kökenli komedi oyunlarının sahne görünümlerini betimliyor olmasıdır.

Phlyaks sözcüğü hem bu kırsal komediyi hem de aktörünü tanımlamada kullanılmaktadır. Sözcüğün kökeni ise kimilerine göre lüzumsuz, işe yaramaz şeyler zırvalamak anlamında "φλυαρειν" sözcüğünden, kimilerine göre ise "Φλυαξ" adında...

Aristophanes Kafayı Bana Takmış

Ben Euripides. Bugüne dek hep yazdığım tragedyalarla karşınıza çıktım. Dionysia şenliklerinde oyunlarımı sergiledim. Belki beğendiniz belki de beğenmediniz. 

Ama bu kez çok farklı bir nedenle karşınızdayım. Yepyeni  bir nedenle karşınıza çıkmamın nedeni ise komedya ozanı Aristophanes'ten dolayıdır.  Oyunlarında beni konu yapıyor ve boyuna eleştiriyor.  Sadece beni mi! Sokrates'i de eleştiriyor. Nephelai (Bulutlar) adlı oyununda Sokrates'i hedef almış boyuna eleştiriyor. Yeni olana tah...

L'Acropole - CopyLeft MMXXI - editor@lacropole.net - İletişim Formu